Blog

สนิมเกิดจากอะไร พร้อมวิธีป้องกันเหล็กไม่ให้เป็นสนิม

สนิม เป็นหนึ่งในปัญหาสำคัญของโครงสร้างเหล็ก เพราะเมื่อเกิดสนิมขึ้นบนเหล็กแล้วจะทำให้โครงสร้างไม่สวยงาม สึกกร่อนง่าย อีกทั้งยังยากต่อการแก้ไขโครงสร้างให้เหมือนดังเดิมได้ เราลองมาดูสาเหตุของการเกิดสนิมบนเหล็กและวิธีป้องกัน เพื่อช่วยให้โครงสร้างที่ทำจากเหล็กห่างไกลจากสนิมกัน

สนิมคืออะไร

สนิม (Rust) เป็นปัญหาที่พบได้บ่อยในงานโครงสร้างเหล็ก โดยสนิมเกิดจากการที่เหล็กได้สัมผัสกับน้ำหรือความชื้นในอากาศเป็นระยะเวลาหนึ่ง จนกลายเป็น “สนิมเหล็ก” หรือมีชื่อเรียกทางเคมีว่า ไฮเดรตเฟอริกออกไซด์ (Hydrated Ferric Oxide) มีลักษณะเป็นคราบสีแดงหรือสีส้มเข้มปรากฎอยู่บนผิวของเหล็ก ซึ่งการเกิดสนิมจะทำให้เหล็กสึกกร่อนและมีความแข็งแรงน้อยลง 

สนิมเหล็กเกิดขึ้นได้อย่างไร

สิ่งแวดล้อม

น้ำและความชื้นเป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้เหล็กเกิดสนิมได้ง่าย นอกจากนี้ยังมีสาเหตุมาจากมลภาวะที่ปนเปื้อนในอากาศ รวมถึงในกรณีที่เหล็กสัมผัสกับไอเกลือเข้มข้นซึ่งสามารถพบได้บริเวณชายฝั่งทะเล ก็เป็นการกระตุ้นปฏิกิริยาทางเคมีที่ทำให้เหล็กเกิดสนิมได้ง่าย

กระบวนการผลิต

ในกระบวนผลิตเหล็กก็เป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้เหล็กเกิดสนิมได้ ด้วยสาเหตุจากการผลิตที่ไม่มีการควบคุมความชื้น หรืออุณหภูมิระหว่างการผลิตทำให้เหล็กได้รับความชื้นเป็นระยะเวลานาน ท้ายที่สุดจึงทำให้เหล็กเกิดสนิม

การจัดเก็บที่ไม่ได้คุณภาพ

การจัดเก็บที่ไม่มีคุณภาพ โดยเฉพาะบรรจุภัณฑ์หรือวิธีการจัดเก็บที่ไม่สามารถป้องกันความชื้นหรือน้ำได้ จะส่งผลให้เหล็กเกิดสนิมได้ง่ายขึ้น

ปัจจัยอย่างความชื้นและน้ำเป็นปัจจัยจากสภาพแวดล้อมตามธรรมชาติที่ควบคุมได้ยาก เราจึงมีวิธีการป้องกันไม่ให้เหล็กเป็นสนิมมาฝากกัน ดังนี้

วิธีป้องกันการเกิดสนิม

เลี่ยงไม่ให้เหล็กสัมผัสกับน้ำหรือความชื้น 

อย่างที่กล่าวไปข้างต้นว่า น้ำหรือความชื้นเป็นปัจจัยหลักที่ทำให้เหล็กเป็นสนิม ดังนั้นวิธีป้องกันเหล็กจากสนิมที่สามารถทำได้ในเบื้องต้น คือเลี่ยงไม่ให้เหล็กสัมผัสโดนน้ำหรือความชื้นเป็นระยะเวลานาน เพื่อไม่ให้เหล็กผุพังหรือสึกกร่อนจากการเกิดสนิมนั่นเอง

เช็ดทำความสะอาดเหล็ก

ในกรณีที่เหล็กต้องสัมผัสกับน้ำอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ก็สามารถป้องกันเหล็กไม่ให้เกิดสนิมได้โดยการเช็ดเหล็กให้แห้ง หรือป้องกันด้วยน้ำยาเคลือบป้องกันสนิม โดยในวิธีนี้เหมาะกับชิ้นงานขนาดเล็ก หากเป็นงานใหญ่ ๆ เช่น โครงสร้างเหล็ก อาจดูแลหรือทำความสะอาดได้ยาก

การใช้กระแสไฟฟ้าเพื่อให้เหล็กมีศักย์ไฟฟ้าสูง

การใช้กระแสไฟฟ้ากระตุ้นให้เหล็กมีศักย์ไฟฟ้าสูงกว่าบริเวณที่เก็บเหล็ก วิธีนี้สามารถป้องกันการเกิดสนิมได้เป็นอย่างดี แต่มีค่าใช้จ่ายที่ค่อนข้างสูง รวมถึงต้องอาศัยแหล่งกำเนิดกระแสไฟฟ้าด้วย ทำให้วิธีนี้ไม่เหมาะกับการใช้งานที่ต้องมีการเคลื่อนย้ายที่บ่อย ๆ

เลือกใช้เหล็กให้ถูกประเภท เพื่อเลี่ยงการเกิดสนิม

ใช้เหล็กกัลวาไนซ์

การเคลือบผิวเหล็กด้วยสังกะสีเพื่อป้องกันสนิม หรือเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า เหล็กกัลวาไนซ์ เป็นหนึ่งในวิธีที่ได้รับความนิยมในงานโครงสร้าง งานก่อสร้าง การผลิตรถยนต์ เนื่องจากช่วยป้องกันการกัดกร่อนและชะลอการเกิดสนิมได้ อีกทั้งยังทำให้พื้นผิวของเหล็กมันวาวและสวยงามขึ้นด้วย

ใช้เหล็กกล้าไร้สนิม

การเปลี่ยนเหล็กธรรมดาให้เป็นเหล็กกล้าไร้สนิม เป็นหนึ่งในวิธีทางวิทยาศาสตร์ที่ทำให้เกิดชั้นฟิล์มบาง ๆ ขึ้นบนผิวเหล็ก เช่น โครเมียม นิกเกิล โดยธาตุเหล่านี้จะติดแน่นบนผิวเหล็ก เพื่อป้องกันไม่ให้เนื้อเหล็กสัมผัสกับน้ำหรือความชื้นที่เป็นสาเหตุหลักของการเกิดสนิมได้โดยตรง

ใช้เหล็กดำทาสีรองพื้น, เหล็ก GI หรือ เหล็ก HDG (Hot-dip Galvanizing)

นอกจากการเลือกใช้เหล็กกล้าไร้สนิมและเหล็กกัลวาไนซ์แล้ว ยังสามารถเลือกการใช้เหล็กอื่น ๆ เพื่อหลีกเลี่ยงปัญหาการเกิดสนิมได้ เช่น เหล็กดำทาสีรองพื้นเพื่อเคลือบไม่ให้พื้นผิวโดนน้ำหรือความชื้นโดยตรง หรือเลือกใช้เหล็ก GI ที่ผิวเคลือบเหล็กด้วยสังกะสี หรือเหล็ก HDG เหล็กกัลวาไนซ์ที่เคลือบสังกะสีแบบจุ่มร้อน สามารถทนต่อการกัดกร่อนและป้องกันการเกิดสนิมได้

จะเห็นได้ว่า “สนิม” นั้นเป็นปัญหาที่มักพบเจอกับงานเหล็กอยู่เสมอ หากเหล็กไม่ได้รับการดูแลอย่างระมัดระวังหรือไม่ได้รับการป้องกันอย่างมีประสิทธิภาพจากน้ำและความชื้น ก็สามารถทำให้เหล็กเกิดสนิม ซึ่งส่งผลให้ความแข็งแรงของโครงสร้างเหล็กลดน้อยลง โดยเฉพาะกับโครงสร้างประเภทคอนกรีตเสริมเหล็ก เมื่อเกิดสนิมขึ้นจะเกิดรอยแตกร้าว แรงยึดเหนี่ยวลดลง และซ่อมแซมได้ยาก

ในปัจจุบันจึงมีเทคโนโลยีป้องกันการเกิดสนิม เช่น การใช้กระแสไฟฟ้าเพื่อให้เหล็กมีศักย์ไฟฟ้าสูง เหล็กกล้าไร้สนิม เหล็กกัลวาไนซ์ เหล็กดำทาสีรองพื้น เหล็ก GI หรือ เหล็ก HDG เพื่อเป็นทางเลือกให้กับวงการก่อสร้าง ที่ต้องการเลี่ยงการเกิดสนิมให้งานก่อสร้างต่าง ๆ

โดยเหล็กกัลวาไนซ์เป็นหนึ่งในเหล็กที่สามารถป้องกันการกัดกร่อน รวมถึงช่วยชะลอการเกิดสนิมได้ ซึ่งได้รับความนิยมในการก่อสร้างในปัจจุบัน เพราะสามารถช่วยลดการเกิดสนิมของเหล็กได้เป็นอย่างดี สำหรับผู้สนใจเหล็กกัลวาไนซ์ สอบถามข้อมูลหรือสั่งซื้อเหล็กกัลวาไนซ์ได้ที่ LINE @Golden Group